Abdij Museum Ten Duinen 1138
L’abbaye des Dunes a pour origine l'ermitage (1107-1127/8) d’un certain Léger (Ligerius), qui cherchait la solitude dans les dunes de Coxyde (Koksijde), près de Furnes (Veurne). La communauté devint bénédictine sous l’impulsion de Foulques (Fulco) de Fontmorigny (1127/8-1138), avant de s’affilier à l’ordre cistercien en 1138 (filiation de Clairvaux). L'abbaye subit un XVIe siècle désatreux, marqué par les inondations de ses possesions en Zélande et par les troubles religieux. Ces derniers affectèrent gravement le monastère et contraignirent la communauté à se réorganiser temporairement à la ferme abbatiale Ten Bogaerde, avant le déménagement à Bruges en 1627. La Révolution française supprima l'abbaye.
Présentation de la collection "Novi Monasterii"
1 (2001): De cultuurtoeristische input van Cisterciënzersites in West-Europa. Verslagboek colloquium 22-23 september 2000 te Koksijde, Gand, Academia pres, 2001.
L’apport touristique culturel des sites cisterciens en Europe occidentale. Actes du colloque des 22-23 septembre 2000 à Coxyde.
2 (2004): Enkele aspecten rond de figuur van Sint Bernard van Fontaine, abt-stichter van Clairvaux, ed. Harry Van Royen, Gand, Academia pres, 2004.
Quelques aspects autour de la figure de saint Bernard de Fontaine, abbé-fondateur de Clairvaux.
Dubuisson M., Naar de Bernardijnse affiliatie. Een kritische benadering van de bronnen in verband met de oorsprong van de abdij Ten Duinen (1107-1138).
De Bleeckere S., Bernard van Clairvaux, architect van het moderne iconoclasme.
Geybels H., De theologische oorsprong van het conflict tussen Bernardus en Abaelardus.
3 (2005): Archeologisch en historisch onderzoek van Cisterciënzer sites, ed. Harry Van Royen, 2005.
Recherches archéologiques et historiques de sites cisterciens.
Vanderputten S., "Ben je misschien vergeten dat een mens geboren is om te zwoegen?" Over de rol van geschiedschrijving in middeleeuwse Cisterciënzekloosters.
Dubuisson M., Twee voorbeelden van laatmiddeleeuwse Cisterciënzer kronieken: Villers in het hertogdom Brabant en Ten Duinen in het graafschap Vlaanderen.
de Kraker A., Het resultaat van een halve eeuw onderzoek naar de Cisterciënzers in Zeeland.
Brion M., Cisterciënzer archeologie in België. Een aanzet tot een status quaestionis.
Kooi H. en Loer J., Aduard II, de herschepping van een "heerlick monumentum antiquitatis".
Dewilde M. & Wyffels F., Archeologische waarnemingen in en rond de Duinenabdij, 1999-2003.
Vandoorne K., Dewilde M. & Wyffels F., Archeologisch deelonderzoek van het poortgebouw van de Duinenabdij.
Dewilde M., Wyffels F. & Vandoorne K., Te gast in de Duinenabdij. Archeologisch onderzoek van het gastenhuis.
Van de Steene S., Ampe C. & Verkeyn J., De Duinenabdij opnieuw in harmonie met het hedendaags landschap.
Verschatse G., Nieuwe plannen voor de Kortrijkse Groeningeabdij.
4 (2005): Bijdragen tot de geschiedenis van cisterciënzer monialensites, Gand, Academia press, 2005.
Contributions concernant l’histoire des sites de moniales cisterciennes.
Verbaal W., Ubi Jeruzalem? Bernard en de Tempeliers: op leven en dood voor Jeruzalem.
Delaey B., De priorij Onze-Lieve-Vrouw ten Hove te Waarschoot.
Smeets M. & van Royen H., Moleniconografie te Herkenrode.
Minnen B., Het archeologisch onderzoek van de kerk en het kerkhof van de abdij Vrouwenpark (Rotselaar, Vlaams-Brabant): een terugblik.
Smeets M., Een dame ontwaakt. Het archeologisch onderzoek in het cisterciënzerinnenklooster van Herkenrode in 2004.
Lammens W., Dewilde M. & Wyffels F., Opgravingen in de abdij Hemelsdale te Werken in 2004.
Dewilde M. & Wyffels F., De plattegronden van het poortgebouw van het neerhof en het gastenkwartier van Ten Duinen.
van Royen H., Cisterciënzerbibliografie, IV.
5 (2006): Middeleeuwse tegels in cisterciënzerabdijen : de tegelcollectie van Ten Duinen in een internationale context, ed. Harry Van Royen, Thomas Coomans de Brachène et. al., Gand, Academia press, 2006.
Les carreaux de l’abbaye cistercienne Notre-Dame des Dunes dans un contexte international [Actes du colloque des 28-29 octobre 2005 à Coxyde].
6 (2007): Archeologisch en historisch onderzoek van Cisterciënzersites, Gand, Academia press, 2007.
Recherches archéologiques et historiques de sites cisterciens. Cet ouvrage fait suite à un premier volume consacré à sujet : Novi Monasterii, 3 (2005).
Mannaerts P., Muziek en muziektheorie in handschriften uit Ten Duinen en Ter Doest.
Vandamme L., Een handschriftelijk Augustinus-fragment uit Ter Doest?
De Wilde G. & Oost T., Een overzicht van de numismatische vondsten bij het archeologisch onderzoek van de cisterciënzerabdij Boudelo, Klein-Sinaai (België).
van Royen H., Het Hof ter Hille te Oostduinkerke, een vroeger uithof van de Duinenabdij. Een status quaestionis (1645-2006).
Van de Voorde E., Opgravingen aan de rand van de gasterie (2006).
Minten N., Conservering en restauratie van de holglascollectie van het Abdijmuseum Ten Duinen (1999-2006).
van Royen H., Cisterciënzerbibliografie, V.
7 (2008): Medieval brick architecture in Flanders and Northern Europe : the question of the Cistercian origin, ed. Thomas Coomans et Harry van Royen, Gand, Academia press, 2008.
À propos de l’architecture médiévale en brique en Flandre et en Europe du Nord : la question de l’origine cistercienne [Actes du colloque des 24-27 octobre 2007 à Coxyde]
8 (2009): Cisterciënzerabdijen en -sites tijdens de Grote Oorlgog : 1914-1918, ed. Harry van Royen, Gand, Academia press, 2009.
Abbayes et sites cisterciens pendant la Grande Guerre (1914-1918).
van Royen H., Cisterciënzerabdijen en -sites in de Lage Landen tijdens de Grote Oorlog (1914-1918).
Priem K. & Loosveld L., De impact van de Eerste Wereldoorlog op het cisterciënzererfgoed te Brugge.
Vanbeveren H., Geloof onder vuur? Sint-Sixtus: een abdij en haar bewoners tijdens de Eerste Wereldoorlog in onbezet België
Cronica
Van Belle R., Het schrijn van de Zalige Abt Idesbald van der Gracht in de Duinenabdij in Brugge (ca. 1630).
9 (2010): Architectural natuursteenfragmenten : de bouwhistorische problematiek rond afbraak, opgraving, consolidering en presentatie in lapidaria, ed. Harry van Royen, Gand, Academia press, 2010.
Fragments architecturaux de pierre naturelle. Les problèmes historiques du bâtiment entourant la démolition, l’excavation, la consolidation et la présentation en lapidaires [Actes du colloque des 23-24 octobre 2009 à Coxyde].
10 (2010): Cenulae recens factae : een huldeboek voor John De Meulemeester, ed. Marc Dewilde, Anton Ervijnck et Frank Becuwe, Gand, Academia press, 2010.
24 contributions très diverses sur l’histoire et l’archéologie, à la mémoire de John De Meulemeester.
Dewilde M., Ervynck A., Becuwe F. & van Royen H., Beste lezer (voorwoord)
Matthys A., Prof. dr. John De Meulemeester: sa vie, son oeuvre et une bibliographie thématique.
Bauters L. & De Decker S., Een schoolvoorbeeld van een castrale motte: de Hoge Wal te Ertvelde (Evergem).
Becuwe F., Het bierboek van een dorpsbrouwer.
Berkers M., Chronologie onder druk? Enkele beschouwingen omtrent vroege mottekastelen in het graafschap Vlaanderen.
Bis-Worch Christiane, Zur Stadtenwicklung Grevenmachers.
Brion M., Het archeologisch onderzoek in Belgische cisterciënzerinnencontexten, een vergelijkende studie.
Bru M.-A., Stoops G. & Vermeiren G., Antropomorfe graven in Gent.
Claes B. & Meganck M., Les mottes castrales en région bruxelloise.
De Groote K. & Moens J., De Nederstove op de Oude Vosmarkt te Aalst. De archeologie van een badhuis in de middeleeuwse rosse buurt.
Degraeve A., Demeter S., Devos Y., Modrie S. & Van Belligen S., Brussel voor 1200: een archeologische bijdrage.
Dewilde M., Westelijk kust-Vlaanderen in de 13de eeuw. De historisch-archeologische afdruk.
Doperé F., Het middeleeuwse gebouwenbestand van de abdij van Orval (Villers-devant-Orval). Kritische reflecties voor een vernieuwend archeologisch-bouwhistorisch onderzoek.
Ervynck A., Lentacker A. & Van Neer W., Culinaire archeozoölogie: de moeizame zoektocht naar tafelresten.
Herremans D., De abdij van Clairefontaine, opbouw en evolutie van de 15de-eeuwse keuken en stove.
Laleman M. C., De Domus Comitis van het Gentse Gravensteen.
Lehouck A., Een mysterie opgelost! Twaalfde-eeuwse sporen in de Cisterciënzerabdij O.L.V.-Ten Duinen in Koksijde (1107-1578 / 1627).
Mignot P., A propos des mottes castrales et des enceintes circulaires en Wallonie. Quelques réflexions.
Snaet J., Een restauratieproject in de oorlogsomstandigheden: Louis Cloquet en de abdijruines van Orval.
Termote J., Abdij, versterking en dorp. De situs van de Augustinijnerabdij O.L.V. van Voormezele (Ieper) in een ruimere historisch-topografische context.
Van Acker J. & Demeyere F., De kapel van de Veurnse cellenbroeders.
Van Impe L., Gegevens over de vroege ontwikkeling van de stad Hasselt.
Vannieuwenhuyze B., Speuren naar versterkingen op het Brusselse stadsplan van Jacob van Deventer.
van Royen H., De poorten van de Duinenabdij in internationaal perspectief.
Yegles-Becker I., L'ensemble culturel Neumünster le mur Wenceslas: les travaux archéologiques en ville de Luxembourg.
Matthys A., In memoriam.
11 (2011): Vorming van monastieke landschappen ? Domeinbeheer door religieuze instellingen in Noordwest-Europa tussen de 12de en de 18de eeuw, ed. Alexander Lehouck, Wouter Lammens, Jan Van Acker, Dirk Vanclooster, Gand, Academia press, 2011.
16 contributions sur la gestion des domaines et les paysages monastiques, dont Les Dunes.
Vanden Bussche M., Voorwoord.
Lehouck A. & Van Acker J., Vorming van monastieke landschappen ? Domeinbeheer door religieuze instellingen in Noordwest-Europa tussen de 12de en de 18de eeuw.
Bond J., Cisterciënzerlandschappen in Engeland en Wales.
Schenk W., Landschapskenmerken van de cisterciënzers: identificatie, conservatie en gebruik in het kader van landschapsbeheer en regionale ontwikkeling. Voorbeelden uit Zuit- en West-Duitsland.
Wissemberg C., De abdij en haar omgeving: een historisch-geografische benadering van het landschap en het erfgoed van de cisterciënzers in Champagne en Bourgondië.
Mol J. A., Naar het voorbeeld van de cisterciënzers? Uithoven van kloosters in de Friese kustzone, 1150-1400.
Soens T., De Magna Slusa, Ten Duinen en haar rol in de drooglegging en de waterhuishouding van de Vlaamse kustvlakte (12de-16de eeuw).
de Kraker A., De rol van de cisterciënzerabdijen in het kust - en het waterbeheer in Noordoost-Vlaanderen tijdens de 15de-16de eeuw.
Van Acker J. & Lehouck A., De domeinvorming van de abdij Ten Duinen in de 14de eeuw.
Pestell T., Motieven voor de vestiging van middeleeuwse kloosters in East Anglia, Engeland.
Dubuisson M., Het onstaan van een cisterciënzerdomein: Villers in Brabant (12de eeuw).
Nieus J.-F., 1137-1139: de cisterciënzers veroveren Noord-Frankrijk.
Lord E., De tempeliers en het Britse landschap.
Brown G. R., De stichting van Hailes Abbey en de invloed op haar omgeving.
Astill G., Een cisterciënzerlandschap: het domein en het beheer van Bordesley Abbey.
Vervaet L., Het laatmiddeleeuwse domeinbeheer van Sint-Janshospitaal van Brugge in Zeeuws-Vlaanderen.
Lambrecht T., De rechtstreekse domeinuitbating door de abdij Ten Duinen, ca. 1680-ca. 1770.
Vanclooster D., Slotwoord.
12 (2012): 4 diverse bijdragen over de Duinenabdij en haar collectie en een bijzondere vita van Gobert van Aspremont, monnik van Villers.
4 contributions sur l’Abbaye des Dunes et ses collections et une vita de Gobert van Aspremont, moine de Villers :
Quintelier K., Lehouck A. & Van Acker J., Knoken in Koksijde : onderzoek van de menselijke skeletresten aangetroffen in de oostelijke pandgang van de abdij Ten Duinen.
van Nerom C. & Dufournier D., De adelaars en de leeuwen in de tegelvloer van de abtswoning: keramiek en restauratie, numismatiek, heraldiek en datering.
Lehouck A., Van Acker J., Demuynck A. & Willaert R., De cartouches van Ten Bogaerde in Koksijde.
Van Belle R., Een tekening van het schrijn van de Zalige Idesbald van der Gracht in de Duinenabdij te Brugge (ca 1630).
Meysman S., De vita van Gobert van Aspremont (ca 1187-1263).
13 (2013): Verloren glans : innovatief interdisciplinair onderzoek op archeologisch vlakglas in Noordwest-Europa (10de-18de eeuw), ed. Jan Van Acker, Alexander Lehouck, Dries Dawyndt et Dirk Vanclooster, Gand, Academia press, 2013.
Recherches interdisciplinaires innovantes sur le verre archéologique en Europe du Nord-Ouest.
Vanclooster D., Lehouck A. & Van Acker J., Archeologisch vensterglas in de collectie van het Abdijmuseum Ten Duinen.
Freestone I., Multidisciplinair onderzoek van middeleeuws vensterglas.
Wouters H., De studie van archeologisch vlakglas.
Minten N., De conservatie van de vlakglascollectie van Ten Duinen te Koksijde.
Graves C. P., Mammon, Dagon, hergebruiken en opgraven: de behandeling en verspreiding van monastiek vensterglas tijdens de Reformatie op de Britse eilanden.
Morganstern J., Le Maho J. & Broine E., Middeleeuws glas uit Normandië: fragmenten van de abdij van Jumièges (11de eeuw).
Reid D., Gebruik van geometrisch blankglas buiten cisterciënzercontext in Engeland in de 12de eeuw.
Fontaine C., Neuray B. & Van Wersch L., Abdij van Stavelot. Archeologisch vensterglas - recent onderzoek.
Meulebroeck W., Optisch onderzoek, een waardevol hulpmiddel voor de evaluatie van vensterglas.
Dungworth D., Draagbare röntgenstralenfluorescentie als dateringsmethode.
Stolyarova E. & Engovatova A., Gebrandschilderd glas in Yaroslavl (Rusland).
Kuzina I., Glasramen uit een 10de-eeuwse kerk in de Noordelijke Kaukasus (Sochi, Rusland).
Caluwé D., Manden, ezels en schepen: de verspreiding van middeleeuws en vroegmodern glas in de context van productie, handel en gebruik in het hertogdom Brabant en omgeving.
Philippe M., De verspreiding van de Vlaamse glasproductie in de Bourgondische periode.
van den Bosch J., De Glasvondst van Roermond. Een buitengewone collectie.
Willmott H., Glazeniers en het vervaardigen, herstellen en hergebruiken van vensters.
Castandet S., Rollier-Hanselmann J., Vensterglas en gebrandschilderde glasramen uit de opgravingen van Cluny en Paray-le-Monial (Frankrijk).
Rouzeau B., Vlakglas uit opgravingen in de abdij van Morimond (12de-17de eeuw).
Laleman M. C., Middeleeuws vensterglas in Gent (Oost-Vlaanderen, België).
Dikken C., Billboards uit de Middeleeuwen. De functies van middeleeuws gebrandschilderd glas in de Lage Landen.
Van Damme J., Cisterciënzerglas of glas voor de cisterciënzers?
Vanclooster D., Nabeschouwing.
14 (2015), Gand, Academia press, 2015.
Staes J., De invloed van een interregionaal politiek conflict op het handelsbeleid van een cisterciënzerabij. Ten Duinen als bondgenoot van Engeland aan de vooravond van Bouvines (1189-1214)?
Bosmans S., Vercauteren M. & Polet C., De gezondheidstoestand in de middeleeuwse abdij Ten Duinen in Koksijde.
Amato L., Letsels, verwondingen en medische behandelingen bij uiteenlopende sociale groepen in de middeleeuwse abdij Ten Duinen in Koksijde.
Bonne K., Kohl J., Mederos-Henry F. & Gentbrugge A., Terug naar de oorsprong. De Brugse portrettenreeks van de graven van Vlaanderen en abten van de Duinenabdij.
Van Acker J., Staf en mijter van de abten van Ten Duinen.
15 (2017): Doden spreken. Interdisciplinair onderzoek op archeologische grafcontexten in Noordwest-Europa (10de – 16de eeuw), ed. Alexander Lehouck, Jan Van Acker et Dirk Vanclooster, Gand, Academia press, 2017.
Recherches interdisciplinaires sur les contextes d'inhumation en Europe du Nord-Ouest [Actes du colloque des 21-23 octobre 2015 à Coxyde].
Vanden Bussche M., Voorwoord.
Vanclooster D., Lehouck A. & Van Acker J., "Doden spreken". Een colloquium.
Lehouck A. & Van Acker J., Begravingen in de cisterciënzerabdij Ten Duinen in Koksijde (12de-16de eeuw).
Barber B., Begravingen in Londense cisterciënzerabdijen en de ervaring van het MOLA over middeleeuwse kloosters.
France J., Dood en begraven in cisterciënzerkloosters.
Van Cant M. & Tys D., Van de identificatie van de skeletresten van Maria van Bourgondië tot de 3D-schedel van Idesbald: een kort overzicht van menselijke osteologie in Vlaanderen.
Roberts C., Het leven van onze voorouders. Laatmiddeleeuwse Britse funeraire contexten en de bijdrage van de bioarcheologie.
de Jonge L., Vier gevallen van een bootschedel op de begraafplaats van een gasthuis te Breda.
Schats R., Levens in transitie. Een osteoarcheologische kijk op de impact van middeleeuwse sociaaleconomische veranderingen in Holland en Zeeland.
Kenzler H., Veranderende begravingsgewoonten in middeleeuws en postmiddeleeuws Duitsland. Een archeologisch overzicht.
Deforce K., Het onderzoek van plantenresten uit middeleeuwse funeraire contexten in België.
Bellens T., Jehaes E., Dauven E., Willekens I. & Van Strydonck M., Confict of ramp? Een massagraf bij de Sint-Michielsabdij Antwerpen.
Oudry S., Gryspeirt N. & Cercy C., De begraafplaatsen van het dominicanessenklooster van Abbiette in Rijsel.
Van Hove M.-L. & Willems D. (e. a.), Multidisciplinair onderzoek van graven op de Grote Markt van Nijvel.
Vermeiren G., Laleman M. C., Stroops G. & Bru M.-A., Information to die for. 40 jaar stadsarcheologie Gent: dood en begrafenis in een ruimere context.
Williams G. L., Memento Mori. Opgravingen op het St.-Plechelmusplein van Oldenzaal.
De Gryse J. & Pijpelink A., Archeologisch onderzoek van het Sint-Laurentiuskerkhof in Nieuwpoort.
Lambrecht G. & Roelens F., Moderne riolering versus middeleeuwse graven. Een controverse in het Brugse stadscentrum.
Lehouck A., Van Acker J., Vanclooster D., Decorte R., Gonissen J., Larmuseau M., Polet C., Storme P., Van Cleven F. & Van Strydonck M., Het schrijn van Idesbald in Brugge geopend.
Daumas M., Lefèvre P., Beauthier J.-P., Werquin J.-P., Van Sint Jan S., Rooze M., Leroy F. & Louryan S., Wat zit er in het schrijn voor St.-Guido? Een multidisciplinaire aanpak van de relieken.
Maat G. J.R. , Cordfunke E. H.P. & Altena E., Willem II, graaf van Holland en Roomskoning. Een fysisch antropologisch onderzoek van skeletresten bewaard in Middelburg.
O'Sullivan D., St Bees Man Revisited.
Chapelain de Seréville-Niel C., Broine E., Fauq B., Bougault D., De noodopgraving van een loden kist in Livarot (Calvados). Onderzoeksmethodes en voorlopige resultaten.
Colleter R., Duchesne S., Dedouit F., Mokrane F.-Z., Dabernat H., Crubézy E. & Telmon N., Een mummie in een loden kist te Rennes (17de eeuw). Forensische pathologie en radiologie in de archeologie.
Dupont H., Lefèbvre R., Chapelain de Seréville-Niel C., Broine E., Colleter R., Cottard A., Bazin G., Loden kisten te Flers (17de-18de eeuw). Methodologie van een interdisciplinaire studie.
Brulet R., Twee 11de-eeuwse bisschopsgraven in de kathedraal van Doornik.
Willemsen A., Een bisschopsring uit een grafveld van Dorestad?
Jourd’heuil J.-V., Waarom werden bisschoppen begraven in cisterciënzerabdijen? Een studie van de kerkprovincie Reims (1100-1500).
Vanclooster D., Epiloog.
16 (2017), ed. Jan Van Acker et Alexander Lehouck, Gand, Academia press, 2017.
Hauwaerts E., De verzameling Duinenhandschriften erkend als Vlaams Topstuk: de kracht van een historische collectie.
Van Acker J. & Dewulf J., Memoralia bij het overlijden van abt Campmans (1642). Getuigen van het cultureel netwerk van de Duinenabdij.
Daumas M., Lefèvre P., Polet C., Orban R. Beauthier J.-P., Martrille L., Rooze M. & Louryan S., De bevolkingsstructuur op de begraafplaats van de abdij Ten Duinen in Koksijde (12de-16de eeuw).
17 (2021), ed. Jan Van Acker et Alexander Lehouck, Gand, Academia press, 2021.
Van de Bussche M., Voorwoord.
Verdru L., Een abdij, twee abten. Abtakeuzes en verdeling van Ten Duinen binnen het Frans-Spaanse conflict (1678-1683).
Van Acker J., Den prelaet van Loz schynt meer dan de jeghenwoordighe weerde te ghevene... De verkoop en gedeeltelijke terugkoop van Bien Acquit en Hemmelanden door Ten Duinen (1584-1608).
Vanklooster D., Ten Duinen@1490. De VR-beleving in het Abdijmuseum.